CÓ TRỜI MÀ CŨNG CÓ TA

Còn muốn được hơn còn bất ưng
Nhọc tâm phiền não đến vô chừng
Nhục vinh lắm bận thân đà trải
Ngọt đắng bao phen phận đã từng
Mặc thế cuộc thăng trầm thịnh phế
Kệ dòng đời giáng hạ suy hưng
Thong dong tự tại tùy duyên sống
Đoạt tước tranh danh đến lúc dừng.

(Đến Lúc Dừng – nhất hùng)

Cuộc sống có nhiều bẫy rập rình
Dễ sa hố thẳm nếu vô minh
Khối người danh liệt vì mê lợi
Lắm kẻ nghiệp tan bởi đắm tình
Tài kém húc bừa rồi chúng bỉ
Trí non cương ẩu khiến đời khinh
Khiêm cung hòa nhã gìn nhân cách
Chớ chủ quan cần tự biết mình.


(Tự Biết Mình – nhất hùng)

Tản Mạn – Nhất Hùng

Hàm số Parabol, khi chạm cực tiểu lại đi lên và ngược lại khi đạt cực đại sẽ đi xuống, đó là toán học. Còn trong cuộc sống, ta vẫn thường gặp nhiều hoàn cảnh đột nhiên đảo ngược.

“Bĩ Cực Thái Lai” là một thành ngữ, diễn đạt cái ý tương tự như hàm số Parabol vậy.

Bĩ cực là vận thật đen, vận thật xấu. Thái Lai: vận tốt trở lại. Cả câu có ý, khi nào vận xấu, vận đen đến hồi cùng cực thì vận thông lại đến. Hết buồn lại vui, hết khổ lại sướng, hết rủi lại may, hết long đong lại an lành. Như hoa lá, tàn lụi sau mùa đông giá lạnh, lại đâm chồi nẩy lộc, trổ hoa khi mùa xuân đến.

Hoa chưa nở hết, hoa còn tươi, hoa nở rộ cũng là lúc hoa tàn. Trăng chưa tròn hẳn, trăng còn đẹp, trăng tròn vằng vặc cũng là lúc khuyết dần.

Ly nước đầy, rót thêm tất tràn. Cuộc sống cũng vậy, mọi việc cần biết dung hòa, biết chừng mực... và đặc biệt là với cái danh cái lợi, biết đủ, biết dừng đúng lúc là tốt nhất.

Cổ nhân dạy: “Vật Cực Tất Phản”, sự việc khi đi đến cực độ thì sẽ diễn ra sự phản lại, có khi hoàn toàn biến mất, có khi thay đổi, từ tốt chuyển thành xấu hoặc ngược lại.

Truy cầu quyền lợi và địa vị, tìm sự tiến lên trên những nấc thang thành công của cuộc sống sẽ giúp chúng ta có mục tiêu phấn đấu, điều này tốt. Con người, bản năng vốn mê danh vụ lợi nhưng phải bằng tài năng, đức hạnh và thuận tự nhiên. Nếu đã thành công, đạt đến vinh quang, phải biết cân bằng, đừng say chiến thắng, sinh chủ quan, dễ dẫn đến những thất bại chua cay. Còn hám lợi tham danh một cách cuồng vọng, giày vò, đến mức muốn đoạt cho được, bằng bất cứ thủ đoạn nào, bằng sự bội nghịch, bất lễ, bất tín, bất trung, bất nhân, bất nghĩa thì sớm muộn cũng sẽ bị người, với những thủ đoạn mình từng gieo phản ngược, lại làm cho mình thân bại danh liệt, tán gia bại sản và có khi còn vướng họa vong thân.

Cuộc sống hàng ngày cũng cho ta thấy “cùng tất biến”, “tức nước vỡ bờ”,“con giun xéo mãi cũng oằn”.

Sự việc, con người cũng vậy, ương ngạnh lại dễ gãy, hùng hổ lại dễ nhũn, tự cao lại dễ đổ, hống hách lại dễ hèn... Cần phải biết nhu hòa, khiêm nhượng, biết đạo lý đất trời. Đức Không Xứng Vị, tất có tai ương, người càng thành công, càng cần phải vun bồi đức hạnh, phải tu tâm dưỡng tánh, phải hiểu lẽ ngũ thường, nhân lễ nghĩa trí tín thì thành quả mới có thể tồn tại lâu dài.

Truyện Kiều của Nguyễn Du mặc dầu đề cao thuyết Định Mệnh – Phúc Họa Đạo Trời nhưng cũng không phủ nhận thuyết Tâm Tạo.

Rằng:

“Ngẫm hay muôn sự tại trời
Trời kia đã bắt làm người có thân
Bắt phong trần phải phong trần
Cho thanh cao mới được phần thanh cao...”

Đó là Định Mệnh.

Nhưng:

“Cội Nguồn Cũng ở Lòng Người Mà Ra
Có Trời Mà Cũng Có Ta...”

Đó là Tâm Tạo.

Còn:

“Ma Đưa Lối Quỷ Dẫn Đường
Lại Tìm Những Chốn Đoạn Trường Mà Đi...”

Ma quỷ ở đây chính là cái tâm ta. Cái tâm vọng ngã, cái tâm tham – sân – si, chính cái tâm này dẫn dắt ta đi vào những con đường u mê ám chướng.

Và:

“Xưa Nay Nhân Định Thắng Thiên Cũng Thường...” (ND)

Có trời có đất, có số mệnh nhưng cái Đức có thể làm thay đổi cái Mệnh – Đức Năng Thắng Số là thế.

Bởi vậy, khi công thành danh toại, sự nghiệp đã đạt đến đỉnh (theo khả năng, hoàn cảnh của mỗi người) cần hiểu quy luật “Vật Cực Tất Phản”, hiểu lẽ trời, để tu dưỡng, để chừng mực, còn nếu mang tâm tranh danh đoạt lợi thì chắc nhiều phần sẽ gặp muôn vàn trắc trở, đời người ấy có thể đảo ngược, thịnh đổi ra suy, thành biến ra bại, vinh hóa ra nhục.

Biết theo thời dõng mãnh tiến lên là thông minh là dũng lược nhưng hiểu vận, biết dừng lại, thoái lui lại là người đại trí vậy.

Nhà Phật có câu “Thành Trụ Hoại Diệt”, thế gian có cấu thành, có tồn tại, có phân hủy rồi biến mất. Vạn vật, con người không sao tránh được quy luật này.

Để mưu cầu hạnh phúc, tìm sự an bình. Cần thấm nhuần triết lý “Vật Cực Tất Phản”, hãy xem tư tưởng này như Kim Chỉ Nam trong cuộc sống. Mọi việc cần chừng mực, không thái quá, chẳng cưỡng cầu.

“Tri Túc Đãi Túc Hà Thời Túc”.



Nhân tình thế thái chẳng như mơ
Bao bẫy ngầm giăng mắc chực chờ
Vị tước quyền, ma vương khó tưởng
Mùi danh lợi, quỷ ám khôn ngờ
Lánh nơi mưa máu, không lo nhục
Xa chốn gió tanh, khỏi sợ nhơ
Chọn sống thanh nhàn, đời hạnh phúc
Ngắm hoa thưởng nguyệt, luận văn thơ.

(Nhàn – nhất hùng)



Bất tài mà lại thích bon chen
Đội đĩa nâng bi ngón rất quen
Lúc đắc chí nghênh ngang ngạo mạn
Khi sa cơ ủ rũ ươn hèn
Đối nhân vô đạo tâm gian trá
Xử thế bất lương dạ nhỏ nhen
Tánh háo dâm còn ưa khoác lác
Khoe giàu khoe giỏi chẳng ai khen.

(Vô Lương – nhất hùng)

nhất hùng


Trang Thơ nhất hùng