Kín cổng cao tường

Thẳm nghiêm kín cổng cao tường,
Cạn dòng nhập lậu, dứt đường caravan.
(Truyện Kiều made in USA)

Nhập: Viên ngoại họp gia đình

Thấy hai tố nga lớn bổng, thấy chàng Vương bắt đầu vỡ giọng, Vương Viên ngoại cảnh giác nên họp gia đình bàn chuyện phải đóng cổng thật kỹ và xây tường thật cao. Hai ả tố nga có lập trường khác nhau. Thuý Kiều đòi bỏ ra hơn năm lượng vàng nhưng Thuý Vân chỉ đồng ý chi lối một lượng ba chỉ. Vương Quan ủng hộ Thuý Kiều, yêu cầu mở trương mục với hơn năm lượng. Không ai nhường ai, chàng Vương tức mình bèn... shutdown và còn doạ có thể shutdown hàng tháng, thậm chí hàng năm.

Tường, vách, rào, giậu, luỹ...

Không phải chỉ có gia đình Vương Viên ngoại mới có tường bao quanh nhà mà nhà nhà nào cũng có tường, có giậu, có rào. Đó có thể là một bức vách xây bằng gạch hay đắp bằng đất, có khi chỉ là một bức tường tô vôi đơn giản; sang trọng hơn thì là bức tường xây bằng đá hoa hoặc tường xây gạch nhưng có trổ lỗ như hoa, cũng có thể là tường trang trí bằng hoa phủ kín còn gọi là tường gấm. Xin mời xem sơ sơ đôi ba câu Kiều đan cử sự hiện diện của những bức tường:

Câu 240: Nách tường bông liễu bay sang láng giềng,

Câu 267-268: Thẳm nghiêm kín cổng cao tường,
Cạn dòng lá thắm dứt đường chim xanh.

Câu 293: Lần theo tường gấm dạo quanh, v.v.

Hoặc chỉ là một bức vách xập xệ: vo

Câu 2746: Song trăng quạnh quẽ vách mưa rã rời.

Có khi bức tường không thực kín mít, nó có những đoạn trống được rào lại:

Câu 390: Cuối tường dường có nẻo thông mới rào.

Ở nhà Thúc Sinh chỉ có một hàng rào nhỏ trên bờ đất để ngăn vườn hay sân với bên hàng xóm:

Câu 1387: Giậu thu mới nảy gió sương.

Với Từ Hải thì cảnh quan hùng vĩ hơn:

Câu 2271: Kéo cờ luỹ phát súng thành.

Cảnh giậu cúc mùa xuân trong thơ Xuân Diệu đầy thi tứ:

Gió thu hoa cúc vàng lưng giậu,
Sắc đep huy hoàng áo trạng nguyên.

Thơ Nguyễn Bính ngầm oán giậu mồng tơi:

Nhà nàng ở cạnh nhà tôi,
Cách nhau cái giậu mồng tơi xanh rờn.

Nhưng bức tường không chỉ biết ngăn cách, nó còn là nơi để cho người thơ ký thác tâm tình khi đi chơi chùa Hương:

Khi qua chùa Giải oan,
Trông thấy bức tường ngang,
Chàng đưa tay lẹ bút,
Thảo bài thơ liên hoàn.

Bức tường Mễ-Mỹ

Trên thế giới có đến cả trăm bức tường. Thời đại internet, chỉ cần google hỏi wikipedia là ra tuốt. Nhưng những bức tường đó hiện tương đối sống âm thầm, không gây nên chuyện gì lớn. Chỉ có bức tường Mễ-Mỹ là gây tranh luận rầm rộ giữa hai phía, hai phe.

Một phe bị gán cho tính từ “thổ tả”. Thổ tả là đảng Dân Chủ chỉ chịu cấp hơn một tỷ đô, thổ tả là giới truyền thông chống Trump. Tổng Thống ban hành shutdown khiến cho:

“Đối với 380,000 nhân viên liên bang bị thất nghiệp bất đắc dĩ, và 420,000 người khác đành phải làm việc không công do công việc mang tính thiết yếu, tác động là rất lớn.” Công ty địa ốc Zillow ước tính, những nhân viên này còn nợ 438 triệu đô-la tiền nhà một tháng, phải đóng trước tiền tạm ứng. Lực lượng tuần duyên công bố (và sau đó nhanh chóng gỡ bỏ) danh sách những việc cần làm để sống qua ngày trong thời gian shutdown, từ giữ trẻ cho đến bán đồ cũ.

Tại một số khu phố ở thủ đô Washington, nơi 20% nhân viên liên bang cư ngụ, các nhà hàng vắng bóng thực khách, taxi hiếm khi chạy nên giao thông trên đường thông suốt một cách đáng ngạc nhiên.

Yingrui Huang, kỹ sư làm việc cho một công ty gia công cho cơ sở quốc phòng Goddard Space Flight Center của NASA ở Maryland, cho AFP biết, doanh nghiệp chuyên sản xuất vệ tinh khí tượng và kính viễn vọng cho chính quyền phải đóng cửa cho đến khi có lệnh mới. Trong khi chờ đợi, người kỹ sư này chạy taxi cho công ty công nghệ Lyft.

Tác giả của đoạn văn trích dẫn này là Thụy Vi. Đầu đề bài viết phổ biến trên mạng là: “Nếu kéo thêm hai tuần, thiệt hại từ shutdown sẽ bằng giá bức tường Trump”. Không biết Thụy Vi là nam hay nữ nhưng chắc chắn Thụy Vi là “thổ tả”! Còn cái anh chàng Yingrui Huang nào đó chắc là nhân vật hư cấu, huyền thoại, cũng thuộc loại “thổ tả” nốt!

Chỉ tội nghiệp cho người đọc người nghe, không biết đằng nào mà rờ, chẳng biết tin ai ngờ ai. Bệnh thổ tả có thể chẩn đoán được nhờ thử máu chẳng hạn nhưng còn tin tức, bình luận mà “thổ tả” thì đâu có máu để mang đi phòng thí nghiệm! Phe chống thổ tả, phe phi thổ tả đưa lên link, phát lên youtube cái được gọi là bức tường nhà Obama. Trên bức hình và nơi đoạn đầu youtube thấy có người đang đo bề cao bức tường, tuy nhiên không thấy bức tường mà chỉ thấy hai ba cột trụ với bề cao ghi rõ ràng bằng mực xanh sẫm là 10 feet. Chắc gia đình Obama mới bắt đầu dựng trụ nhằm sẽ xây tường? Suy đoán huê dạng thế thôi chứ chữ Tây chữ u sức mấy mà đòi nghe youtube!

Bọn chúng nó, lũ tụi nó, phe chúng nó lộng hành quá đáng nên chúng mình, phe mình, cánh mình phải có biện pháp đối phó. Dĩ độc trị độc, chúng thổ tả thì mình phải dịch hạch mới được. Quốc hội thảo luận về ngân sách nhưng lưỡng Viện không thoả thuận được. Tổng Thống bèn shutdown. Phe mình không chịu nghĩ đơn giản như vậy mà nói xẹo ra thành chính bọn thổ tả là thủ phạm shutdown. Tổng Thống đóng cửa vì gió, vì lạnh, vì nắng, vì mưa, vì tuyết rơi, vì bão nổi vì vân vân và vân vân nhưng Tổng Thống đóng cửa thì phải nói là Tổng Thống đóng cửa, cớ chi lại bảo rằng tại, bị...

Toà Bạch Ốc có hàng rào sắt thép. Dinh thự Obama có bức tường gạch đá. Tư gia Vương Viên ngoại có cổng kín có tường cao. Chuyện quá tự nhiên.

Kết: nên trung thực, nên tử tế

Có nhiều người bắt buộc phải nói láo, ví dụ giới chính trị gia. Chẳng thế mà De Gaulle gọi bọn họ là politichiens thay vì politiciens. Nhưng bình luận gia, thông tín viên thì chớ có nói láo. Chẳng những thế, còn chớ nên nói quanh nghĩa là nói không đi thẳng vào vấn đề, nhằm tránh nói lên sự thật. Tổng Thống shutdown thì xin vui lòng nói là Tổng Thống shutdown.

Độ này chính trường thế giới đang có nhiều biến động lớn nên tin tức được loan truyền nghe và đọc thật hấp dẫn. Exit khỏi Brexit ở Anh. Đối thoại quốc dân ở Pháp. Bức tường ở Mỹ. Toàn là những chuyện phải giải quyết trong vòng năm ba tuần lễ.

Phóng viên, bỉnh bút người Việt ở hải ngoại là người quốc gia xuất thân hay gốc gác từ chế độ Việt Nam Cộng Hoà. Xin viết, xin nói với tinh thần tự trọng, lương thiện. Xin đừng thổ tả, xin đừng dịch hạch. Cho bà con nhờ.

15/01/2019
BS Trần Văn Tích