Gia
Đình Mũ Đỏ Việt Nam
Vùng Thủ đô Hoa Thịnh Đốn và Phụ cận
Trang Thi-Văn
Chủ đề:
Mùa Tạ Ơn
Tác giả: Khiết-Châu Nguyễn Huy Hùng
Cha
Mẹ đưa Ta nhập cuộc đời,
Dạy theo Chính Đạo, nhớ ơn Trời.
Ơn
Thần, ơn Phật, ơn Thiên Chúa,
Ơn kính Tổ Tiên, ơn dưỡng nuôi.
Trời định cho Ta nhận kiếp Người,
Biết yêu, biết ghét,
biết đua đòi.
Biết trung, biết hiếu thờ Cha Mẹ,
Biết lấy ngọt
bùi reo khắp nơi.
Thầy Bạn giúp Ta hiểu được đời,
Hiểu Nhân, hiểu Nghĩa, hiểu Lòng người.
Hiểu điều Lương thiện,
điều Hung ác,
Hiểu Luật bù trừ mỗi cuộc chơi.
Thất bại
dạy Ta kinh nghiệm đời,
Dạy khôn, dạy khéo xét dùng người.
Thực hư, trường đoản, tung tùy thế,
Giục hoãn, cương nhu, hạ đúng
nơi.
Dân Mỹ giúp Ta đổi cuộc đời,
Cứu Ta ra khỏi ách
tôi đòi.
Thoát vòng cộng sản quân tàn bạo,
Ơn nghĩa muôn đời
nhớ chẳng phai.
Nhân Nghĩa Ta theo hợp Đạo Trời,
Công
bằng, Bác ái đẹp lòng người.
Thanh liêm, Chính trực tâm an lạc,
Thẳng bước đường đời chẳng hổ ngươi.
Dòng máu Ta mang
một giống nòi,
Rồng Tiên bất khuất trước muôn loài.
Nữ Nam
hiệp lực xây giềng mối,
Tổ quốc an bình sống thảnh thơi.
Nhờ Trời Phật độ hưởng phần hên,
Thoát ách “TAM VÔ” Cộng bạo
quyền.
Được Mỹ Đồng Minh cho tỵ nạn,
Gia đình hạnh phúc sướng
như Tiên./.
Little Saigon Nam Califonia,
Cảm tác nhân Mùa Lễ Tạ Ơn Thanksgiving.
KHIẾT CHÂU NGUYỄN-HUY HÙNG
Phụ lục
Những bài
sưu tầm về Ngày Lễ Tạ ơn tại vùng Bắc Mỹ
do
Võ Thị Diệu Hằng
thực hiện
Bấm vào đây để in ra giấy (Print)
LỊCH
SỬ NGÀY TẠ ƠN TẠI HOA KỲ
Vietsciences-Võ
Thị Diệu Hằng
1. Lễ Tạ Ơn thời
xa xưa
Trong
nhiều thế kỷ, lễ tạ ơn bên Âu châu do những nguyên do khác nhau như
ăn mừng thắng trận, mừng mùa gặt hái thành công lớn hay mừng vua vừa
được lành bịnh... Nghi lễ Thanksgiving được tổ chức lần đầu tại miền
Bắc nước Mỹ, năm 1578, khi nhà thám hiểm Martin Frobisher đến tân
Thế giới. Ông đã tổ chức lễ này để tạ ơn Trời đã bảo vệ ông và các
thủy thủ trong cuộc hành trình nguy hiểm trên biển cả.
Có tám quốc gia trên thế giới chính thức
tổ chức lễ Tạ ơn: Argentina, Brazil, Canada, Nhật, Đại Hàn, Liberia,
Thụy Sĩ và Hoa Kỳ.
Truyền thống lấy một ngày hay một mùa để
cảm tạ ơn trên đã có từ thời xa xưa mà tổ tiên chúng ta muốn chứng
tỏ lòng biết ơn của họ, để làm các vị thần bớt nóng giận. Từ đó nghi
lễ cứ tiếp tục.
Tại Hy lạp thời cổ đại, hàng năm có tổ chức lễ hội để cúng dường
Demeter, nữ thần chăm nom mùa bắp, làm tiệc tùng và nhiều hội để
cùng vui với nhau.
Mỗi năm, người La Mã tổ chức một kỳ lễ hội
cho mùa gặt lớn, tên là Cerelia để thờ lạy Ceres với những trò chơi,
diễn hành và lễ lạc.
Lễ gặt hái Sukkoth: Lễ gặt hái Sukkoth vào
mùa Thu của người Do Thái vẫn còn tồn tại từ ba ngàn năm đến nay.
Một trong những biểu tượng của sự tạ ơn,
là cái sừng dê biểu hiệu sự phồn thịnh. Cái sừng tượng trưng mùa
màng tốt, là do chuyện thần thoại Hy Lạp: Zeus tặng cho Amalthea cái
tù-và bằng sừng dê như một cử chỉ biết ơn bà đã nuôi ông bằng sữa dê
lúc ông còn nhỏ, rằng sừng này sẽ mang lại sự phồn thịnh cho những
ai bà muốn ban phước.
2. Nguyên nhân cuộc du hành sang châu Mỹ -
Tàu Mayflower
Cho đến nửa thế
kỷ sau, ngày 26/11/1620, khi một nhóm người di dân Pilgrims từ Âu
châu sang Hoa kỳ bằng tàu Mayflower. Họ gồm102 thực dân người Anh
trong số đó có một người đàn bà có mang, một số thủy thủ khoảng
25-30 người và 35 người rất sùng đạo Tin lành đã bị vua Jacques đệ
nhất đuổi ra khỏi xứ. Họ đặt tên là nhóm Các Cha hành hương Pilgrim
(Pilgrim Fathers hay Pères Pèlerins). Đầu tiên, họ thử đến Leyde,
Hòa Lan nhưng nhà nước Âu châu làm họ thất vọng. Tại Anh, có những
cuộc nổi loạn tôn giáo làm lộ ra sự xuống dốc của nền quân chủ và
chế độ độc tài Cromwell. Anh quốc bị nạn chiến tranh 30 năm. Bên
Pháp, cũng không hơn gì với sự nhiếp chính của Marie de Médicis sau
khi vua Henri IV bị ám sát... Do đó nhóm người này quyết định sáng
tạo một “Jérusalem mới” ở Mỹ. Lúc đó nữ hoàng Elizabeth đệ nhất
khuyến khích cho dân đến vùng Virginia (tên của nữ hoàng), do người
Anh đô hộ.
3. Nơi
đến không định trước
Các Pilgrims lên tàu vào tháng 9 năm 1620,
trên chiếc Mayflower, một thuyền buồm trọng tải 180 tấn. Cuộc hành
trình náo động, lạnh và nguy hiểm. Nước đá lạnh tràn vô tàu khiến
mọi người sợ hãi, rồi nơi sàn tàu bằng gỗ xảy ra tai nạn về lửa nên
người ta phải ăn thức ăn lạnh. Nhiều hành khác đau bịnh. Trong khi
còn trên biển, bà Elizabeth Hopkins sinh một con trai mà bà đặt tên
là Oceanus. Và sau khi tàu cập bến tại hải cảng Provincetown, thì
Susanna White cũng cho ra đời một bé trai, đặt tên là Peregrine
(nghĩa là “người đã làm một chuyến du hành”). Chỉ một thủy thủ và
một hành khách chết. Sau 65 ngày trên biển lạnh, vào ngày 21 tháng
11 năm 1620 (theo lịch Julien là ngày 11/11, lúc đó Anh quốc đang
dùng) tàu đến Cape Cod, sau cuộc hành trình dài 2750 hải lý (1 mile
= 1,852 km). Cap Cod là một bờ biển chưa ai đặt chân tới (sau này
làMassachusetts. Tuy biết là đã đi sai đường, nhưng họ phải xuống
tàu, và ký ngay ngày hôm đó một hiệp ước sống hòa hợp với dân bản
xứ. Đó là Maryflower Compact Act, trong đó ghi những gì phải làm khi
định cư. Họ lập một nền dân chủ địa phương hữu hiệu để sau này sẽ mở
ra một đại hội, lấy tên là General Court, để bầu những tổng đốc,
những viên chức hành chánh, lập ra luật lệ, điều hành thuế má và
thành lập các tòa án. Từ năm 1639, thuộc địa càng ngày càng rộng lớn
ra, không thể mời tất cả các trại chủ hội họp, nên họ phải bầu người
đại diện đi họp thay họ.
4. Khó khăn lúc đầu
Họ tới Plymouth Rock ngày 11 tháng 12 năm
1620. Vừa xuống tàu là họ ký bản hiệp ước hòa bình với người dân da
đỏ khu vực láng giềng (Narragansett và Wampanoag). Có nhiều cuộc
chạm trán nho nhỏ, nhưng không quan trọng lắm. Họ phải đi tìm chỗ ở
khá hơn bởi vì lúc đó là mùa đông đầu tiên của họ, một mùa đông quá
lạnh và đầy giông bão.
Sau 6 tháng lên đất liền, thời tiết khắt
khe và thiếu thốn, cùng với bệnh dịch đã làm cho 46 người trong số
102 người tới nơi chết trước mùa Xuân, trong đó có 14 người vợ
(trong số 18 người cả thảy), 13 người chồng (trong số 24 người).
Những người sống sót nhờ ăn thịt gà tây hoang và bắp do người dân da
đỏ cung cấp. May mắn thay mùa gặt năm 1621 thành công giúp những
người di dân sống sót nên họ quyết định làm lễ Tạ Ơn Trời. William
Bradford đã tổ chức lễ Thansgiving đầu tiên, tháng 11 năm 1621. Họ
mời 91 người Mỹ bản xứ (thổ dân da đỏ) đã giúp họ sống còn cho năm
đầu tiên của họ trên đất Mỹ vì đã cung cấp lương thực và dạy họ
trồng bắp và săn thú rừng.
Vài tuần sau, người Da đỏ bắt đầu lo lắng
vì biết là người da trắng sẽ ở lại đó, nên họ cho một nhóm 50 binh
sĩ mang một nắm mũi tên gắn với nhau bằng da rắn để tỏ lòng hiếu
khách. Bradford đáp lại thịnh tình đó bằng cách gởi đến người Da đỏ
một da rắn dồn thuốc súng và đạn. Và hòa bình thành lập giữa hai
cộng đồng.
5.
Định ngày lễ Tạ Ơn
a. Lễ Tạ Ơn tại Mỹ
Truyền thống kể rằng nhà cầm quyền
Massachusetts William Bradford đã định ngày lễ này lần đầu tiên vào
năm 1621, khi làm bữa tiệc chung chia giữa những di dân Mỹ và những
người thổ dân da đỏ khi họ giúp những thực dân sống sót vào những
ngày đầu Ðông.
Lễ
Tạ Ơn đã được cử hành trên khắp nước Mỹ, nhưng mỗi nơi mỗi khác, tùy
phong tục của những người di dân nên ngày lễ không đồng nhất. Nhưng
khi các di dân Mỹ bắt đầu đứng lên chống lại đế quốc Anh để giành
độc lập và khi George Washington thoát khỏi cuộc bao vây ở Valley
Forge, ông đã tuyên bố ngày lễ quốc gia Thanksgiving đầu tiên vào
ngày 26 tháng 11 năm 1789.
Đến năm 1830 dân tộc bắt đầu chia rẽ, các
tiểu bang miền Bắc thành lập ngày lễ Tạ Ơn và sau đó bà Sarah
Josepha Hale đi cổ động trên khắp nước Mỹ để có được một ngày lễ Tạ
Ơn đồng nhất cho tất cả các tiểu bang.
Đến khi Nam Bắc nước Mỹ phân tranh, các
tiểu bang miền Nam đòi ly khai, tổng thống Abraham Lincoln lấy ngày
lễ Thanksgiving để nhắc đến công ơn của các di dân Pilgrims đầu tiên
đã dựng nên nước Mỹ. Ông làm tăng thêm ý nghĩa của lễ năm 1863 và
định ngày cho lễ này hàng năm vào thứ Năm cuối cùng của tháng 11.
Trong nhiệm kỳ của tổng thống Franklin
Delano Roosevelt, vào những năm 1940, là thời kỳ Đệ Nhị Thế Chiến,
Quốc Hội Mỹ đang trong thời kỳ chiến tranh, đã biểu quyết ngày lễ Tạ
Ơn là ngày quốc lễ của toàn thể liên bang để tưởng nhớ tới những
công lao những người đã hy sinh và ông Franklin Delano Roosevelt quy
định lấy ngày thứ Năm của tuần lễ thứ 4 của tháng 11.
b. Lễ tạ ơn tại Canada: Thứ Hai của tuần
lễ thứ 2 của tháng 10
Lễ thanksgiving của Canada đầu tiên khoảng
43 năm trước khi những người Pilgrim tới Plymouth Rock năm 1620.
Khoảng 1576, một nhà hàng hải người Anh Martin Frobisher cập bến tại
Baffin Island và tính định cư tại đó. Ông làm lễ tạ ơn tại một nơi
mà ngày nay có tên là Newfoundland vì đã sống sót sau chuyến hành
trình dài trên đại dương. Sau đó những người định cư khác đến và
những buổi lễ cho những người tới nơi bình yên tại đây cũng được tổ
chức tại Âu Châu trong mùa gặt hái. Về chuyện mùa gặt làm lễ tạ ơn
thì bên Âu châu đã có từ hai ngàn năm trước.
6. Các món ăn:
Ngày xưa, lễ Tạ ơn kéo dài ba ngày. Tuy
nhiên họ không thực sự chỉ ăn gà tây (turkey, dindon) bởi vì chữ
“turkey” lúc bấy giờ dùng để chỉ gà tây, gà, chim cút, chim trĩ...
Chắc chắn là họ không làm bánh nướng nhân bí ngô bởi vì họ không có
bột và đường; và phần đông không ăn khoai tây vì họ cho khoai tây
độc (khoai tây khi nảy mầm rất độc, đó là khả năng tự vệ của khoai
tây chống lại các côn trùng, nên đừng ăn phần khoai ở chỗ mầm đang
nhú).
Ngày nay,
trong dịp lễ này gia đình đoàn tụ. Khách có thể mang theo món ăn cho
lễ nhưng nhất là không có quà cáp.
Gà tây: Cho dù những người hành hương có
ăn gà tây hay không cho lễ Thanksgiving đầu tiên, thịt gà tây luôn
luôn được gắn liền với lễ này.
Bí đỏ: Là loại rau đã cứu sống những người
hành hương trong mùa lạnh kinh khủng đầu tiên ấy, đã trở thành món
ăn quan trọng gần như thịt gà tây.
7. Tem cho lễ Thanksgiving
Năm 2000 được tuyên bố là năm quốc tế cho
lễ Thanksgiving, và ngày đầu năm này, 01/01/2000, ba văn phòng của
Liên Hiệp Quốc ngụ tại Gabriel Loire (Pháp) và Rorie Katz (Hoa Kỳ)
8. Hình ảnh của Mayflower
Sau khi rời Plymouth, những ngày đầu tiên,
gió tốt yên lành. Nhưng sau đó mây đen ùn ùn kéo tới từ phía Bắc.
Cơn giông bão bắt đầu. Một trong những hành khách tên William
Bradford bị ngọn sóng khổng lồ quét ra khỏi khoang tàu và được cứu
như một phép lạ. Ông là người thứ 13 ký tờ Mayflower Compact Act và
cũng có mặt trong buổi lễ Tạ Ơn lần đầu. Ông có 10 người con và 82
cháu. Tưởng tượng nếu như ông buông tay và không được cứu sống thì
sẽ không có hai ông tổng thống Bush, Roosevelt và Humphrey Bogart
bởi vì các vị này là cháu chắt của John Howland và Elizabeth Tilley.
Lễ tạ ơn - Thanksgiving
Thanksgiving là một ngày lễ tổ chức tại khu vực Bắc Mỹ, thường được
coi là dịp để bày tỏ lòng biết ơn. Nguồn gốc của Lễ Tạ ơn là để cảm
ơn Chúa đã ban cho được mùa. Tại Mỹ, ngày lễ này được tổ chức vào
thứ 5 của tuần thứ tư tháng 11. Tại Canada, dịp này được tổ chức vào
ngày thứ 2 tuần thứ hai của tháng 10, còn gọi là Ngày Columbus.
NGÀY LỄ TẠ ƠN Ở HOA KỲ
Tỏ lòng biết ơn là một hành vi đạo đức cao
quý của con người có văn hóa tốt. “Thank You” là câu nói phải có của
những người lịch sự. Từ thuở xa xưa chưa có lịch sử, loài người đã
cử hành các cuộc tế lễ để tỏ lòng biết ơn về những gì mà Trời đất
ban cho con người. Phong tục này có trên khắp hoàn cầu và bộ tộc lâu
đời nào cũng cử hành ít nhất là một lần trong năm với những tiệc
thịnh soạn để ăn mừng mùa màng đã thu hoạch tốt.
Sử chép rằng giống nòi Việt vốn dòng dõi
Vua Thần Nông (vị vua giúp dân phát triển việc trồng lúa để giải
quyết vấn đề thực phẩm cho dân chúng mà dân số càng ngày càng tăng
theo cấp số nhân) hàng năm tổ chức nhiều ngày hội hè ăn mừng được
mùa. đặc biệt là ngày Tết Nguyên đán, nhà vua cử hành lễ Tế Trời đất
và dân gian nấu bánh chưng và bành dày làm lễ Cúng Trời đất.
Những bộ lạc da đỏ ở Châu Mỹ cũng có
truyền thống tạ ơn đấng Tạo Hóa về tất cả những gì họ có. Hàng năm
họ tổ chức ăn mừng 4 lần hoặc 6 lần với thịt hươu chứ không phải là
gà lôi (turkey).
Ở Âu Châu, truyền thống tạ ơn Chúa về những thu hoạch mùa màng rất
thịnh hành tại nhiều nơi với những tiệc tùng, khiêu vũ, và đốt pháo
bông vào Mùa Thu từ Thời Trung Cổ.
Ở nước Anh, Ngày Lễ Tạ Ơn xưa kia có tên
là Harvest Festival (Hội Mừng được Mùa) được các nhà thờ cử hành
trên khắp nước vào ngày Chúa Nhật để đánh dấu mùa gặt hái tại địa
phương chấm dứt. Tập tục này lan qua Mỹ Châu do những di dân đầu
tiên và tới năm 1863, Harvest Festival được đổi tên là Thanksgiving
hay Thanksgiving Day được tổ chức vào thời điểm công việc mùa màng
đã xong.
Hiện
nay, ở Canada, Lễ Tạ Ơn được tổ chức vào Thứ Hai của tuần lễ thứ nhì
trong Tháng Mười. Ở Mỹ, Thanksgiving được chính thức cử hành trên
toàn quốc vào Thứ Năm của tuần thứ tư trong Tháng Mười Một.
Thanksgiving Day còn có tên là Turkey Day
và được Tổng Thống Roosevelt ký thành luật vào ngày 26 tháng Mười
Một năm 1941.
Nguồn Gốc Khác Nhau về Lễ Tạ Ơn ở Hoa Kỳ
Trước đây, dân chúng Hoa Kỳ mỗi tiểu bang
đều có một ngày cử hành Lễ Tạ Ơn Trời và cũng để nhớ ơn những thổ
dân đã chỉ cách trồng trọt cho những người di dân tới Mỹ Châu.
Ngày nay, hàng năm cứ đến Thứ Năm của tuần
lễ thứ tư trong tháng Mười Một, dân chúng Hoa Kỳ lại cử hành
Thanksgiving Day hay Thanksgiving. đó là Ngày Lễ Tạ Ơn vào dịp mùa
màng chấm dứt tại Hoa Kỳ.
Có nhiều nhân vật thời di dân ghi chép lại
những ngày lễ tạ ơn ở Mỹ Châu. Trải qua thời gian dài xây dựng Hiệp
Chủng Quốc, các vị tổng thống đã ấn định những ngày Lễ Tạ Ơn vào
những ngày khác nhau và thường với mục đích là để hàn gắn vết thương
của Cuộc Nội Chiến. Mãi đến năm 1941, Ngày Lễ Tạ Ơn mới được áp dụng
chung trên toàn quốc Hoa Kỳ.
Nhóm Hành Hương Tỵ Nạn Tôn Giáo: The
Pilgrims
Vào thời
gian đầu mới tới Mỹ Châu, Nhóm Hành Hương (The Pilgrims) dành riêng
một ngày để ăn mừng sau mùa gặt hái vào năm 1621 tại Plymouth
Plantation, Massachusetts.
Sự tích là vào ngày 6 tháng Chín năm 1620,
từ thị trấn Plymouth, nước Anh, 44 người ly khai Giáo Hội Anh Cát
Lợi dẫn một nhóm 66 người di tản sang Tân Thế Giới Mỹ Châu) trên con
tầu tên là The Mayflower. Bốn mươi bốn người ly khai tự mệnh danh là
“Thánh” (Saints), còn những người khác thì họ gọi là “Người Lạ”
(Strangers).Cuộc hành trình vất vả, có nhiều bất đồng, và kéo dài
tới 65 ngày. Khi trông thấy đất liền vào ngày 10 tháng Mười Một thì
đã có một người chết. Lúc sắp sửa cặp bến, họ ký kết với nhau một
bản hợp đồng gọi là Mayflower Compact bảo đảm sự bình đẳng và thống
nhất hai nhóm. Họ kết hợp lại và tự mệnh danh là The Pilgrims.
Họ dự tính định cư tại Virginia, nhưng sau
đó, vì bão tố, họ phải đổ bộ lên một nơi nay gọi là Plymouth,
Massachusetts và định cư ở đó. Mùa đông năm ấy, nhờ sự giúp đỡ của
thổ dân Wampanoag cho thức ăn và chỉ dẫn cách trồng trọt và săn bắt
nên đoàn người mới sống sót.
Năm sau, vào Mùa Thu, 1621, mùa màng thu
hoạch tốt, Thống đốc William Bradford tuyên bố một ngày tạ ơn.
Khoảng 50 di dân tổ chức Harvest Festival (Hội Mùa Gặt) đầu tiên kéo
dài ba ngày và họ mời khoảng 90 thổ dân Wampanoag tới cùng chung vui
và bày tỏ lòng biết ơn.
Ngày Thanksgiving đầu tiên:
Thống đốc William Bradford ghi lại ngày ăn
mừng này trong tập Of Plymouth Plantation và dưới đây là vài hàng
trích dẫn:
Bấy
giờ mọi người bắt đầu thu hoạch số hoa màu nhỏ đem chất chứa trong
nhà hay kho để dành cho mùa đông. Tất cả mọi người đều đã phục hồi
sức khỏe và mọi thứ đã có đủ. Một vài người đi xa; số ở lại thì đi
câu cá và chia phần cho mọi nhà. Suốt mùa hè đó, họ không có thiếu
thốn gì.Và bây giờ thì họ kiếm thêm chim chóc chứa vào kho vì mùa
đông sắp tới và nơi này thì chim chóc có rất nhiều. Ngoài chim chóc,
còn có rất nhiều gà rừng và nai, v.v. Hơn nữa, họ lại có một số
lượng thực phẩm thu hoạch như là bắp (Indian corn).
Edward Winslow viết Mourt’s Relation
và vài hàng trích dẫn sau:
Mùa màng của chúng tôi đang được thu
hoạch, vị thống đốc của chúng tôi phái bốn người đi bắt chim chóc để
chúng tôi ăn mừng sau mùa thu hoạch do công lao của chúng tôi. Nhóm
bốn người đã bắt được chim chóc thật là nhiều có thể dùng hầu như cả
tuần cho mọi người.Vào lúc đó, trong những trò giải trí, chúng tôi
thực tập bắn súng và có khoảng 90 thổ dân được mời tới tham dự trong
đó có cả Vua Massasoit. Chúng tôi vui chơi ăn uống suốt ba ngày; một
nhóm thổ dân ra ngoài săn bắt 5 con hươu (deer) đem về tặng cho
thống đốc và các đội trưởng...
Nói tới buổi Lễ Hội được Mùa năm 1621 này,
cũng nên nhắc lại chuyện một thổ dân tên là Tisquantum hay còn gọi
là Squanto. Có lẽ Squanto là một trong số ít người đầu tiên được
tiếp xúc với văn minh Âu Châu. Rồi, sau khi trở về quê hương để làm
gạch nối giữa người da trắng và da đỏ, thì anh lại bị đồng bào anh
coi là kẻ thù vì không chấp nhận sự hợp tác của anh với người da
trắng. Tuy nhiên, anh vẫn kiên trì với thiện chí làm bớt đi những
cuộc chém giết giữa người di dân và người da đỏ.
Khi người Âu Châu mới tìm ra Mỹ Châu, đoàn
thám hiểm đã tổ chức bắt cóc một vài trẻ em bản xứ trong đó có
Squanto đem về nước Anh với mục đích để dạy dỗ cho nói tiếng Anh làm
thông dịch viên sau này. Squanto được trao cho một giáo sĩ nuôi rồi
được theo các tầu buôn trở về Mỹ Châu.
Trở về Mỹ Châu, Squanto đã tìm cách vượt
trốn khỏi vòng tay người da trắng, nhưng rồi bị bắt và bị bán làm nô
lệ trôi nổi khắp đó đây kể cả Tây Ban Nha và các bến cảng Châu Phi.
Định mệnh xui khiến, một ngày nào đó Squanto lại xuất hiện ở quê
hương của mình. Khi đoàn người di dân đổ bộ lên Plymouth,
Massachusetts và đang sắp bị chết đói thì Squanto xuất hiện cùng với
một số thổ dân người Wampanoag. Họ mang theo thức ăn cho người di
dân và dạy người di dân cách trồng trọt và săn bắt. Nhờ đó mà đoàn
di dân đã sống sót qua mùa đông băng giá năm đó và có thu hoạch tốt
vào Mùa Thu năm sau. Chẳng bao lâu sau đó, Squanto bị lây bịnh sốt
rét và qua đời. Hiện nay người da trắng và da đỏ vẫn còn nhớ ơn
Squanto.
Những
Buổi Tiệc Tạ Ơn Khác Trên Mỹ Châu
Ngày 23 tháng Năm, 1541, Francisco de
Vásquez de Coronado cùng thổ dân Tejas tổ chức Hội Tạ Ơn tại Palo
Duro Canyon, Texas để ăn mừng cuộc hành trình của Francisco đi tìm
thấy thực phẩm. Trong ý nghĩa tiệc mừng của người Âu Châu tạ ơn
Chúa, ngày này cũng được nhiều người cho là đích thực Ngày Lễ đầu
Tiên Tạ Ơn Chúa ở Bắc Mỹ.
Một tiệc mừng kế
là tiệc mừng do Pédro Menéndez de Avilés tổ chức tại St. Augustine,
Florida, ngày 8 tháng Chín, năm 1565. Tiệc mừng này cũng được cho là
Thanksgiving đầu tiên tại Mỹ.
Một buổi tiệc khác cũng được cho là Lễ Tạ
Ơn đầu Tiên ở Mỹ Châu là bữa tiệc của Don Juan de Onate tổ chức ngày
30 tháng Tư năm 1598 tại gần San Elizario, Texas.
Quốc Hội và Tổng Thống Ấn định Ngày Tạ Ơn
Đêm Thứ Tư trước ngày Thansgiving là một
trong những đêm bận rộn nhất cho các quán ăn và quán nhậu bởi vì đó
là đêm đầu tiên của các sinh viên [đại học] trở về tỉnh nhà nghỉ lễ.
Ngoài tiệc tùng, nhiều thành phố như New
York, Philadelphia, Houston, Detroit có tổ chức các trận đấu túc cầu
(footblall) và các toán diễn hành thường kết thúc bằng toán diễn
hành của các Ông Già Noel cho biết là mùa Lễ Giáng Sinh (christmas
season) đã khởi đầu.
Trong Cuộc Chiến Cách Mạng Mỹ Châu (Cuộc
chiến chống Anh Quốc để thành lập ra Hoa Kỳ), theo thường lệ, Quốc
Hội hàng năm ấn định một hay nhiều ngày lễ tạ ơn. Riêng tháng 12 năm
1777, George Washington đã tuyên bố một ngày tạ ơn nhằm vinh danh
trận đánh thắng nước Anh ở Saratoga.
Vào những năm lên làm Tổng Thống, George
Washington ấn định lại những Ngày Lễ Tạ Ơn.
Tổng Thống John Adams ấn định
Thanksgivings vào các năm 1798 và 1799
Tổng
Thống Madison ấn định Thanksgiving vào lúc kết thúc cuộc chiến,
1812.
Tại tiểu bang New York, thanksgiving
hàng năm được Thống đốc ấn định kể từ năm 1817.
Có một số tiểu bang ở miền nam không nhìn
nhận những ngày tạ ơn như các tiểu bang khác. Tới năm 1858 mới có 25
tiểu bang và 2 lãnh thổ nhìn nhận Ngày Lễ Tạ Ơn.
Trong Cuộc Nội Chiến, Tổng Thống Abraham Lincoln tuyên bố ngày Thứ
Năm cuối cùng trong Tháng 11 năm 1863 là Thanksgiving cho toàn quốc.
Từ 1863, hàng năm toàn quốc Hoa Kỳ đều cử hành Lễ tạ Ơn vào ngày Thứ
Năm cuối cùng của Tháng Mười Một. Nhưng tới năm 1939 thì TT
Roosevelt lại tuyên bố rằng Thanskgiving nên là ngày kế ngày Thứ Năm
cuối cùng trong tháng 11 hơn là ngày cuối cùng với mục đích giúp cho
thời gian mua sắm vào dịp Christmas được kéo dài hơn. Đề nghị này
không có tính bắt buộc nên chỉ có 23 tiểu bang theo khuyến cáo này
còn 22 tiểu bang khác không theo. Còn các tiểu bang khác, như Texas,
đã ấn định cả hai tuần lễ là ngày Tạ Ơn.
Tới năm 1941 thì Quốc Hội HK quyết nghị
lấy ngày Thứ Năm của tuần lễ thứ tư trong tháng 11 là ngày
Thanksgiving. Ngày 26 tháng 11 năm 1941, TT Roosevelt ký ngày Tạ Ơn
toàn quốc đó thành luật.
Khi Lễ Tạ Ơn chấm dứt thì mùa nghỉ lễ mùa
đông truyền thống lại bắt đầu. đó là mùa mua sắm cho Lễ Giáng sinh
được khởi sự vào ngày Thứ Sáu đen “Black Friday” ngay sau Ngày Lễ Tạ
Ơn. Truyền thống này được thành lập ít nhất là vào những năm 1930.
Trong khi ngày nhộn nhịp nhất về mua sắm vẫn là ngày Thứ Sáu sau
ngày Thanksgiving thì ngày có số lượng hàng bán ra lớn nhất là ngày
Thứ Bảy hay là ngày 23 Tháng 12. Hầu hết các cửa hàng đều tăng số
hàng tồn kho cho mùa nghỉ tháng Mười Hai vào ngay sau Ngày
Halloween, thậm chí có khi còn trước cả ngày vui đùa đó. Thứ Sáu sau
Lễ Tạ Ơn hay là Black Friday còn được coi như là ngày Không Mua Gì
Hết mà những người phản đối không mua sắm gì vì họ cho đó là những
thói quen tiêu thụ phí phạm của những nước Số Một trên Thế Giới.
Dầu sao thì Lễ Tạ Ơn mở ra ở Mỹ Châu vẫn
mang đầy ý nghĩa biết ơn Thượng đế và Những Thổ Dân đã cứu giúp
những vị Tiền Bối Hành Hương “The Pilgrim Fathers” những người đã
đặt nền móng cho Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Những hoạt động trong ngày Tạ ơn
Lễ Tạ ơn là một dịp để những người trong
gia đình và bạn bè gặp gỡ, cùng chia sẻ niềm vui. Ở Mỹ, đây là một
ngày lễ quan trọng của gia đình và mọi người có thể đi từ đông sang
tây để gặp gỡ các thành viên trong gia đình. Kỳ nghỉ Tạ ơn thường
rơi vào “4 ngày” cuối tuần. Dịp này phần lớn được tổ chức ở phạm vi
gia đình, không giống như ngày July 4th hay lễ Noel, tổ chức rầm rộ
với sự tham gia của công chúng.
Ở Canada, lễ Tạ ơn diễn ra trong 3 ngày
cuối tuần và không được coi trọng như ở Mỹ. Vào dịp này, các gia
đình Canada khó có thể đoàn tụ với nhau, thay vì thế họ coi ngày
Noel là dịp để thành viên trong gia đình đoàn tụ. Thêm vào đó, lễ Tạ
ơn tại Canada lại rơi vào ngày thứ 2, nên người Canada có thể ăn bữa
tối Tạ ơn vào bất kỳ ngày nào trong số 3 ngày cuối tuần trước đó.
Điều này có nghĩa, họ sẽ ăn tối cùng một nhóm họ hàng trong 1 ngày
và một bữa khác với nhóm khác vào ngày hôm sau.
Một hoạt động không thể thiếu vào dịp Tạ
ơn là mua sắm. Bắt đầu từ những năm 1930, mùa mua sắm nhân dịp Giáng
sinh bắt đầu khi lễ Tạ ơn kết thúc.Tại thành phố New York, cuộc diễn
hành nhân ngày Tạ ơn của Công ty Macy’s được tổ chức hàng năm tại
khu trung tâm Manhattan. Cuộc tuần hành được tổ chức theo các chủ đề
đặc biệt nào đó, hoặc mô phỏng các cảnh trong những vở kịch trên sân
khấu Broadway kèm theo những chùm bóng lớn vẽ nhiều nhân vật hoạt
họa hoặc diễn viên truyền hình nổi tiếng. Diễn hành nhân dịp Tạ ơn
cũng diễn ra ở một số thành phố khác như Plymouth, Houston,
Philadelphia và Detroit.
Dù ngày mua sắm lớn thứ hai trong năm tại
Mỹ là ngày Thứ Sáu Đen tới sau lễ Tạ ơn, hầu hết các cửa hàng đã bắt
đầu dự trữ hàng ngày sau lễ Halloween, đôi khi từ trước nữa.
Một hoạt động chính khác trong dịp lễ Tạ
ơn tại Mỹ là trận đấu football.Theo truyền thống, hai đội chuyên
nghiệp sẽ giao đấu vào ngày Tạ ơn.
Võ Thị Diệu Hằng
Sưu tập trên Net
Bấm vào đây để in ra giấy (Print)
THIÊN SỨ MICAE - BỔN MẠNG SĐND VNCH
|
Hình nền: Mùa Tạ Ơn 2017. Để xem được trang web này một cách hoàn hảo, máy của bạn cần được trang bị chương trình Microsoft Internet Explorer (MSIE) Ấn bản 9 hay cao hơn hoặc những chương trình Web Browsers làm việc được với HTML-5 hay cao hơn.
Nguồn: Internet E-mail by Khiết Châu Nguyễn-Huy Hùng chuyển
Đăng ngày Thứ Bảy,
November 18, 2017
Ban Kỹ Thuật
Khóa 10A-72/SQTB/ĐĐ, ĐĐ11/TĐ1ND, QLVNCH
GĐMĐVN/Chi Hội Hoa Thịnh Đốn & Phụ cận
P.O.Box 5345 Springfield, Virginia, VA 22150
Điện thoại & Điện thư: Liên lạc
Trở lại đầu trang